123. RẮN ĐẦU BIẾNG HỌC

     Lúc nhỏ, bảng nhãn Lê Quý Đôn có đắc tội với một vị khách của cha, ông Lê Trọng Thứ giận lắm, toan đánh đòn nhưng vị khách liền ngăn lại:

- Thằng bé này tuy ngỗ ngược nhưng sáng sủa, lanh lợi. Nnếu nó làm được một bài thơ tự trách thì sẽ tha đánh.

     Lê Quý Đôn liền đọc ngay một bài thơ nôm:

          Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà.

          Rắn đầu biếng học quyết không tha.

          Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ.

          Nay thét mai gầm rát cổ cha.

          Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối.

          Lằn lưng cam chịu dấu roi tra.

          Từ nay Trâu Lỗ chăm nghề học.

          Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia (1).

     Chủ và khách nghe xong kinh ngạc và tấm tắc khen hay mà thay tội cho cậu bé.

Chú thích:

(1) Bài thơ này mỗi câu đều có một chữ liên quan đến loài rắn, tức là các chữ in nghiêng.