85. KHẮC TÊN DƯỚI ĐẾ GUỐC

     Nguyễn Thân được triều đình Huế phong làm Khâm sai tiết chế quân vụ đại thần và sai đem quân đi đánh đẹp phong trào Cần Vương của Phan Đình Phùng.

T17. BÁN THAN

BÁN THAN

(Trần Khánh Dư)

Một gánh càn khôn quảy tếch ngàn

Hỏi rằng chi đó dạ rằng than

84. MỘT BIẾN THÀNH HAI

     Một buổi tối, ông Đoàn Doãn Luân đang đi hóng gió ở bờ ao thì thấy cô em gái Đoàn Thị Điểm đang soi gương bên cửa sổ. Ông Luân liền ra một vế đối:

83. KHOA THI ĐẶC BIỆT

     Khoa thi năm Đinh Mùi niên hiệu Thiên Ứng Chính Bình thứ mười sáu (1) đời vua Trần Thái Tông là một khoa thi rất đặc biệt.

82. NGƯỜI THANH THÌ TIẾNG CŨNG THANH

     Vua Lí Thánh Tông bốn mươi tuổi vẫn chưa có con trai nên phải đi cầu tự ở chùa Siêu Loại, làng Thổ Lỗi (1).

81. TẢ CẢNH ĐI BỘ

     Đoàn Thị Điểm đang đi bộ một mình thì gặp danh sĩ Nguyễn Công Hãng, người  xã Phủ Chấn, huyện Đông Ngàn (1).

80. KHÔNG CHỊU CẠO ĐẦU GIÓC TÓC

     Thời vua Lê Hy Tông, nước Thanh sai sứ mang chiếu thư sang đòi nước ta phải gọt đầu, gióc tóc như người Mãn.

T16. CHIẾN TỤNG TÂY HỒ PHÚ

CHIẾN TỤNG TÂY HỒ PHÚ
(Phạm Thái)

Ngán nhẽ tụng Tây hồ;
Ngán nhẽ tụng Tây hồ!

T15. TỤNG TÂY HỒ PHÚ

TỤNG TÂY HỒ PHÚ
(Nguyễn Huy Lượng)

Lạ thay cảnh Tây Hồ
Lạ thay cảnh Tây Hồ

79. KHẢNG KHÁI NHẬN TỘI

     Triều vua Minh Tông nhà Trần, quan nội mật khẩm hình Lê Cư Nhân có lần tra xét án ngục tại nhà. Quan trung úy Quách Hạo biết chuyện liền hạch tội, Lê Cư Nhân khảng khái nhận tội.

78. KHÁNG NGHỊ ĐẾN CÙNG

     Năm Thiệu Phong thứ hai (1), thượng hoàng Trần Minh Tông ngự giá đến Ngự sử đài (2) vừa mới tu sửa xong, quan ngự sử trung tán Lê Duy đi theo hầu.

77. CẦN HỌC NGOẠI NGỮ

     Sào Nam Phan Bội Châu cùng mấy thanh niên sang Nhật hoạt động cách mạng, được thủ tướng Okuma Shigenobu (1) và nghị sĩ Inukai Tsuyoshi (2) tiếp kiến. Tsuyoshi hỏi:

T13. QUÁ PHONG KHÊ

QUÁ PHONG KHÊ
(Trần Lôi)

Lãng Bạc ta diên trụy
Phong Khê trúc Kiển Thành

T12. ĐƯỜNG VIỆT LƯỠNG THÁI TÔNG

ĐƯỜNG VIỆT LƯỠNG THÁI TÔNG
(Trần Dụ Tông Trần Hạo)

Đường Việt khai cơ lưỡng Thái Tông
Bỉ xưng Trinh Quán, ngã Nguyên Phong

76. NGÔ VƯƠNG PHÁ GIẶC NAM HÁN Ở BẠCH ĐẰNG

     Năm Mậu Tuất 938, Ngô Quyền từ Ái Châu cất quân thảo phạt Kiều Công Tiễn vì tội giết chủ tướng Dương Đình Nghệ (1). Công Tiễn sai sứ sang nước Nam Hán cầu cứu.

75. PHẠT THẦN HỘ PHÁP

     Vua Thái Tổ Lý Công Uẩn lớn lên trong chùa Cổ Pháp (1) dưới sự nuôi dạy của sư trụ trì Lý Khánh Văn, từ nhỏ đã tỏ ra thông minh, rắn rỏi nhưng rất tinh nghịch.

74. NỮ SĨ ĐỊCH BỐN HỔ

     Tràng An tứ hổ Kì Lân Tân Toại (1) rủ nhau đến chơi nhà Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm, gặp đúng lúc bà đang hóng gió dưới hàng cau ngoài sân. Hồng Hà nữ sĩ liền ra ngay cho họ một câu đối:

73. PHẬT SỐNG

     Nguyễn Doãn Cử làm tuần phủ Sơn - Hưng - Tuyên,  giúp dân mở mang đồn điền, an cư lạc nghiệp, chăm lo việc học, nghiêm trị quan tham, giữ yên miệt rừng, chống lại sự quấy nhiễu của quân Thanh và sự nhòm ngó của giặc Pháp.

72. PHONG NGUYỆT VÔ BIÊN

     Thám hoa Nguyễn Đăng Cảo đi sứ nước Thanh, qua một ngôi chùa mới xây rất to và đẹp. Viên phái bộ nhà Thanh đi cùng đề nghị sứ Việt viết cho mấy chữ để làm hoành phi, Nguyễn Đăng Cảo liền viết ngay cho hai chữ "trùng nhị" 䖝 二.

72. ĐI MÀ HỎI NGƯỜI ĐƯỢC ĂN XOÀI

     Vua Trần Thái Tông có lần mở tiệc ban xoài cho những người hầu cận nhưng quên mất viên tiểu hiệu Hoàng Cự Đà. Khi quân Nguyên đánh tới Đông Bộ Đầu, Cự Đà ngồi thuyền nhẹ chạy trốn.

71. TẤM LÒNG VŨ PHẠM KHẢI

     Hàn lâm thị độc Vũ Phạm Khải đang ở nhà cư tang thì nghe tin ở trong kinh có việc hòa nghị với Pháp. Quan tỉnh đến hỏi ý kiến, ông đáp:

70. LÊ PHỤ TRẦN

T11. THỤ HÀNG THÀNH

THỤ HÀNG THÀNH (1)
(Ngô Thì Nhậm)

Lộ kinh Mạc phủ nhập Bằng Tường (2)
Cố Thụ Hàng thành thị cố hương

T10. HÓA CHÂU

HÓA CHÂU (1)
(Ngô Thì Nhậm)

Phi duyệt dư đồ thập hữu tam
Hóa Châu phong vực cổ Phù Nam

69. THƯỢNG SÁCH GIỮ NƯỚC

68. VUA THI ĐỖ HẠNG BÉT

67. CON RỒNG CHÁU TIÊN

66. ÂU VIỆT THÔN TÍNH VĂN LANG

D6. NHÀ CÔNG TỬ BẠC LIÊU

A- GIỚI THIỆU

* Vị trí: phường 3, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu

D5. CHÙA ĐẤT SÉT

A- GIỚI THIỆU

* Tên chữ: Bửu Sơn tự

* Vị trí: phường 5, thành phố Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng

* Thờ tự: Các thánh, thần, tiên, phật của tam giáo và ông Ngô Kim Tòng

T8. VÂN MÔN TỰ

VÂN MÔN TỰ (1)

(Ngô Thì Nhậm)

Xuân thiên huề thủ đáo Vân Môn

Nhất tọa thiền tâm tĩnh lục côn (2)

T7. TUYỆT CÚ

TUYỆT CÚ

(Ngư Ộng Đặng Thái Thân)

Dạ thính hồng đào tam lưỡng thanh

Thủy tri thử ngoại hữu đông minh

T6. TỐNG SÀO NAM NAM DU

TỐNG SÀO NAM NAM DU (1)
(Thai Sơn Đặng Nguyên Cẩn)

Bắc châu vị kỉ phục Nam châu
Hồ hải hào tâm bất khẳng thâu

65. TỤC XĂM MÌNH

T5. TỨC SỰ

TỨC SỰ

(Dương Thạc)

Nhất trích dao dao cô đảo trung

Khả liên nam bắc bệnh tương đồng

T4. VỊNH CHU AN

VỊNH CHU AN

(Cao Bá Quát)

Kính tiết thanh tu khí phách đương

Dục tương chích thủ vãn đồi dương

T3. HÀM TỬ QUAN

HÀM TỬ QUAN

(Nguyễn Mộng Tuân)

Thành bại nguyên lai bản nhất quan

Thì nhân mạc bả lưỡng ban khan

T2. QUÁ HÀM TỬ QUAN

QUÁ HÀM TỬ QUAN

(Trần Lâu)

Thuyết trước sa trường cảm khái đa

Như kim Hàm Tử mạn kinh qua

D4. ĐỀN TRẦN NAM ĐỊNH

A- GIỚI THIỆU
* Tên chữ: Trần Miếu
* Vị trí: phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định
* Thờ tự: Các vua Trần và các quan lại có công phò tá nhà Trần

D3. ĐỀN KIẾP BẠC

A- GIỚI THIỆU
* Tên chữ: Trần Hưng Đạo Vương từ
* Vị trí: xã Hưng Đạo, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương
* Thờ tự: Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

D2. ĐỀN THỜ NGUYỄN TRÃI

A- GIỚI THIỆU
* Tên chữ: Ức Trai linh từ
* Vị trí: phường Cộng Hòa, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương
* Thờ tự: Nguyễn Trãi

D1. ĐỀN THỜ CHU VĂN AN

A- GIỚI THIỆU
* Tên chữ: Phượng Hoàng linh từ
* Vị trí: phường Văn An, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương
* Thờ tự: Chu Văn An

64. THẺ TÙ HƠN BÀI NGÀ

63. VIỆC DỄ VÀ VIỆC KHÓ

62. CÂU ĐỐI TẶNG NGƯỜI THỢ NHUỘM

61. CÁC QUAN ĐI ĂN GIỖ NHÀ THẦY

60. ĐỐI THIẾU MỘT CHỮ

59. ĐÀM ĐẠO Ở NHÀ TIÊU

58. HOẠN NẠN MỚI BIẾT LÒNG NGƯỜI

57. BÀI THƠ MƯỜI BỐN CHỮ

56. CÙNG CẢNH VEN TRỜI LẠI KHÁC ĐƯỜNG

55. THÂN TRAI NÀO SỢ CÁI CÔN LÔN

54. ĂN KHỎE THƠ TÀI

53. NGƯỜI LÁI ĐÒ HAY CHỮ

52. LỜI CAN GIÁN CỦA THƯỢNG THƯ BỘ BINH

51. ÔNG HOÀNG GIÁP THUA TÀI NGƯỜI ĂN XIN

50. THÓI ĐỜI BẠC BẼO

49. TRẠNG ME ĐÈ TRẠNG NGỌT

48. XÉT CHỮ ĐOÁN NGƯỜI

47. TIẾN CỬ NHÂN TÀI

46. LÊ THÁNH TÔNG VI HÀNH TẶNG ĐỐI

45. BÚT CẤM CHỈ SỸ THIÊN LỘC

44. NGUYỄN CÔNG HOÀN VÀ LÊ ANH TUẤN

43. THÀ LÀM QUỶ NƯỚC NAM KHÔNG LÀM VƯƠNG ĐẤT BẮC

42. BỤNG DẠ KHÔNG ĐỔI

41. GỬI TRỨNG CHO ÁC

40. ĐỂ ANH ĐI TRẨY NƯỚC NON CAO BẰNG

39. GIỮ NGHIÊM ĐẠO HỌC

38. VIỆC ĐỜI THAY ĐỔI

37. MỐI TÌNH TAM XUYÊN VÀ MỘNG LIÊN

36. LỆNH ÔNG KHÔNG BẰNG CỒNG BÀ

35. PHẦN CÁ CHO MẸ

34. BA SÔNG BỐN MẮT

33. TRÁI TIM KHÔNG NÁT

32. BẢO ĐẠI CẢI CÁCH LỄ NGHI

31. NGUYỄN KHOA ĐĂNG BẮT CƯỚP

30. LÃNH ĐẠO MỸ LẨY KIỀU

29. THÁM HOA HỌ VÕ

28. CÂU ĐỐI VỀ CÂY CAU

27. THAY ĐỔI NỮ PHỤC

26. XÓA BỎ HIỀM KHÍCH

25. NGUYỄN MẠI CẢI CÁCH Ở SƠN TÂY

24. NGUYỄN KHẢN NGHỈ CHẦU

23. LÀM BÀI THI HỘ BẠN

22. VUA CHÚA ĐÁNH CƯỢC

21. NGÂM THƠ CỰ THẦN

20. CHỈ SỢ SƠN HÀ XÃ TẮC NGHIÊNG

19. ĐỨC ĐỘ CỦA HUYỀN QUANG TÔN GIẢ

18. LỖI TẠI CHÚA TRỊNH

17. KHÔN KHÉO CĂN NGĂN CHÚA

16. CHA CON HỌ NGUYỄN LÀNG CỔ ĐÔ

15. CHÍ HƯỚNG CỦA CHIÊU HỔ

14. THƠ VỊNH PHÁO

13. DÒ XÉT Ý CON

12. NGƯỜI HẦU NGỰA CỦA VUA LÊ CHIÊU THỐNG

11. DÂNG SỚ HẶC VUA

10. MỘT NGÀY CƯỚI HAI VỢ

9. CHÍ LỚN CỦA BÀ TRIỆU

8. CHƯA CHẾT SAO BIẾT ĐƯỢC VIỆC CHẾT

7. LÊ NGÔ CÁT NHẬN THƯỞNG

6. NƯỚC NHỚP PHẢI LẤY MÁU MÀ RỬA

5. CHỮ ĐẠI VÀ CHỮ THÁI

4. BÀI VĂN BIA DÍ DỎM

3. ĐẶNG TRẦN CÔN VÀ ĐOÀN THỊ ĐIỂM VỚI CHINH PHỤ NGÂM

2. HƯỞNG ỨNG CHIẾU CẦN VƯƠNG

ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG