Nguyễn Giản Thanh người làng Me (1), còn Hứa Tam Tỉnh người làng Ngọt (2). Khoa thi năm Đoan Khánh thứ tư (3) đời vua Lê Uy Mục, theo kết quả chấm của các quan chủ khảo thì Hứa Tam Tĩnh xếp cao hơn Nguyễn Giản Thanh. Nhưng trong buổi lễ ra mắt vua, các tân khoa phải làm một bài phú dâng tặng vua và hoàng thái hậu. Hứa làm bài phú Hán văn, còn Nguyễn làm bài phú quốc âm. Hoàng thái hậu nghe bài phú của Hứa không hiểu gì cả, lại thấy Hứa dung mạo xấu xí thì không ưng lắm, trong khi đó Nguyễn Giản Thanh khuôn mặt khôi ngô thanh tú nên bà muốn cân nhắc ông lên làm trạng nguyên. Vua vì muốn chiều lòng mẹ nên đánh giá bài phú của Nguyễn Giản Thanh cao hơn và trao danh hiệu trạng nguyên cho ông. Do đó dân gian có câu "Trạng Me đè trạng Ngọt". Người làng Ngọt bất bình gọi Nguyễn Giản Thanh là "mạo trạng nguyên" (4).
Chú thích:
(1) tức làng Ông Mặc, huyện Đông Ngàn (nay là Từ Sơn, Bắc Ninh)
(2) tức làng Vọng Nguyệt, xã Như Nguyệt (nay là xã Tam Giang, Yên Phong, Bắc Ninh)
(3) năm 1508
(4) nghĩa là trạng nguyên giả mạo, cũng có nghĩa là trạng nguyên có diện mạo đẹp
No comments:
Post a Comment