48. XÉT CHỮ ĐOÁN NGƯỜI


     Thượng thư Đàm Thận Huy, người xã Ông Mặc, huyện Đông Ngàn, Bắc Ninh, dạy học trò rất đông, một hôm giảng sách vừa xong thì gặp trận mưa, học trò phải trú lại. Thầy Đàm liền ra một vế câu đối:
- Vũ vô thiết tỏa năng lưu khách (1).
     Học trò Nguyễn Giản Thanh đối lại:
- Sắc bất ba đào dị nịch nhân (2).
     Học trò Nguyễn Chiêu Huấn thì đối lại rằng:
- Nguyệt hữu loan cung bất xạ nhân (3).
     Một học trò thứ ba thì đối:
- Phân bất uy quyền dị sử nhân (4).
     Thượng thư Đàm Huy Thận mới phán rằng:
- Giản Thanh là người khoáng đãng, lãng mạn. Chiêu Huấn là người có lòng nhân từ. Cả hai sau này sẽ thành danh. Còn trò kia ngày sau chỉ là phú hào nhưng bỉ ổi.
     Quả nhiên, về sau Nguyễn Giản Thanh đỗ trạng nguyên vào năm Đoan Khánh thứ tư (5), Nguyễn Chiêu Huấn đỗ bảng nhãn năm Hồng Thuận thứ sau (6), còn gã học trò kia chỉ làm đến chức Hiến phó. Tính hạnh của ba người đúng hệt như lời phán của thầy Đàm hôm trời mưa.



Chú thích:
(1) Mưa không then khóa hay lưu khách
(2) Sắc không sóng gió dễ đắm người
(3)Trăng có cung tên chẳng bắn người
(4) Cứt chẳng uy quyền dễ dọa người
(5) năm 1508
(6) năm 1514

No comments:

Post a Comment

BÀI ĐĂNG PHỔ BIẾN